ก่อนที่เราจะมีการวางแผนงาน เราต้องกำหนดวัตถุประสงค์ขึ้นก่อน
· วัตถุประสงค์ของการสอบบัญชี คือ เพื่อให้ผู้สอบบัญชีสามารถแสดงความคิดเห็นต่องบการเงินว่า งบการเงินนั้นได้จัดทำในส่วนสาระสำคัญเป็นไปตามแม่บทบัญชีในรายงานทางการเงินหรือไม่
· การวางแผนงานสอบบัญชี คือ การกำหนดขอบเขตการปฏิบัติงาน วิธีการ และเวลาที่ใช้ในการตรวจสอบ เพื่อรวบรวมหลักฐานการสอบบัญชีเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล
ในแผนที่เราวางไว้นั้นต้องมี1. วัตถุประสงค์
2. แผนการปฏิบัติการ จะต้องบอกลักษณะ ระยะเวลา ขอบเขต ของการตรวจสอบ
3. การปฏิบัติการตามแผนที่วางไว้
ขั้นตอนการวางแผนงานสอบบัญชีขั้นที่ 1 การพิจารณารับงานสอบบัญชี
ควรพิจารณาความเสี่ยงเป็นหลัก โดยดูจากผู้บริหาร สอบถามข้อมูลทั่วไปจากผู้บริหารและพนักงาน การเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีของผลิตภัณฑ์ ลักษณะการเป็นเจ้าของ นโยบายเกี่ยวกับการดำเนินธุรกิจ ประสบการณ์และชื่อเสียงของผู้บริหาร วิธีปฏิบัติงานของกิจการที่ตรวจสอบ
ขั้นที่ 2 การรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับธุรกิจที่ตรวจสอบ
ตรวจเยี่ยมสถานประกอบการ ต้องพกพาความสงสัยเยี่ยงผู้ประกอบวิชาชีพไปด้วย โดยสัมภาษณ์ผู้บริหาร พนักงาน และขอตรวจดูบัญชีของกิจการ
ขั้นที่ 3 การวิเคราะห์เปรียบเทียบในเบื้องต้น
ดูอัตราส่วนทางการเงิน อัตราส่วนของสินค้าคงเหลือ
ขั้นที่ 4 การกำหนดระดับความมีสาระสำคัญ (Materiality Level)
ระดับความไม่ถูกต้องของรายการและข้อมูลที่ผู้สอบบัญชียอมรับได้ โดยผู้สอบบัญชีสามารถแสดงความเห็นต่องบการเงินอย่างไม่มีเงื่อนไขได้ แม้ว่า จะพบความไม่ถูกต้องของรายการและข้อมูลในงบการเงินซึ่งมิได้มีการปรับปรุงแก้ไข
สาระสำคัญ อาจกำหนดโดยลักษณะของการแสดงข้อมูลที่ขัดต่อข้อเท็จจริง เพราะบางรายการอาจมีสาระสำคัญ ถึงแม้ว่าจะไม่สามารถระบุจำนวนเงินได้ เป็นข้อมูลที่ขัดข้อเท็จจริงเชิงคุณภาพ เช่น การเปิดเผยนโยบายบัญชีที่ไม่ถูกต้องและไม่เพียงพอ
ขั้นที่ 5 ประเมินความเสี่ยงในการสอบบัญชีที่ยอมรับได้
ขั้นที่ 6 ทำความเข้าใจในระบบการควบคุมและการประเมินความเสี่ยงจากการควบคุม
ขั้นที่ 7 การพัฒนาแผนการสอบบัญชีโดยรวมและแนวการสอบบัญชี
การพิจารณารับงานสอบบัญชี
แบ่งออกเป็น 2 กรณี คือ
1. การรับงานสำหรับลูกค้าใหม่ ให้ตรวจสอบดูว่ากิจการเคยมีผู้ตรวจสอบบัญชีคนเก่าหรือไม่ ถ้ามีต้องส่งหนังสือไปยังผู้สอบบัญชีเดิมและสอบถามว่า มีเหตุผลทางมรรยาทของวิชาชีพหรือไม่ ถ้าเขาตอบกลับมาว่ามี ผู้สอบบัญชีใหม่ต้องให้กิจการส่งหนังสือแจ้งให้ผู้สอบเดิมบอกเหตุผลนั้นมายังผู้สอบบัญชีใหม่
2. การรับงานสอบบัญชีสำหรับลูกค้ารายเดิม ผู้สอบบัญชีต้องพิจารณาและประเมินความเสี่ยงว่าตนจะรับงานต่อหรือไม่
คำศัพท์บัญชีที่ควรรู้
- Account balance ยอดคงเหลือในบัญชีหรือยอดดุลในบัญชี
- Accounting entry รายการบันทึกในสมุดบัญชี
- Accounting eviderce หลักฐานการบัญชี
- Accounting policy นโยบายการบัญชี
- budget period รอบระยะเวลางบประมาณ
- compliance audit การตรวจสอบการปฏิบัติตามข้อกำหนด
- funds flow statement งบกระแสเงินทุน
- liquidation value มูลค่าชำระบัญชี
- periodicity/assumption งวดเวลา/ข้อสมมติฐานทางการบัญชี
- public accountant ผู้สอบบัญชีรับอนุญาต